Te vroeg wakker worden: Waarom gebeurt dit?

Alies Coster • 10 april 2025

Dit kan je doen tegen te vroeg wakker worden

Je draait je om, kijkt op je wekker en... het is 04:47. Te vroeg om op te staan, maar terug in slaap vallen lukt niet. Herkenbaar? Te vroeg wakker worden kan ontzettend frustrerend zijn, vooral als je in theorie nog zou kúnnen slapen. In dit artikel lees je waarom je soms zo vroeg wakker wordt en wat je eraan kunt doen.

Wat is te vroeg wakker worden?

Vroeg wakker worden klinkt vervelend, maar het is niet altijd een probleem. Of het écht te vroeg is, hangt vooral af van hoeveel uren slaap je al hebt gehad. De meeste volwassenen hebben gemiddeld zo’n 7 uur slaap nodig, sommigen zelfs iets minder.


Ga je bijvoorbeeld om 22.00 uur slapen en word je rond 4.45 of 5.00 uur wakker? Dan heb je je slaapbehoefte waarschijnlijk al gehaald, ook al voelt het misschien alsof je te vroeg wakker bent geworden. Er is pas sprake van “te vroeg wakker worden” als je structureel voor je natuurlijke wektijd wakker wordt, zonder dat je genoeg uren slaap hebt gehad, én daarna niet meer in slaap kunt vallen. Denk bijvoorbeeld aan naar bed gaan om middernacht en om 4.00 uur al klaarwakker zijn.

Waarom word ik zo vroeg wakker?

  • Te vroeg naar bed gegaan
    Als je vroeg naar bed gaat, is de kans groot dat je ook eerder wakker wordt. Je lichaam heeft in sommige gevallen dan al voldoende slaap gehad en wordt vanzelf wakker – ook al is het nog donker.
  • Een (te) drukke dag gehad
    Een vol hoofd of veel prikkels overdag kunnen ervoor zorgen dat je gevoeliger bent voor wakker worden in de
    ochtend.
  • Stress of piekeren
    Een gespannen brein zorgt voor onrustige nachten. Stress verhoogt het stresshormoon cortisol, wat je
    slaapkwaliteit vermindert en je ’s ochtends vroeg kan wekken – vaak nog vóór je wekker.
  • Lichamelijke oorzaken
    Denk aan een volle blaas, hormonale veranderingen, een verkoudheid, pijn of een bloedsuikerdip. Deze lichamelijke ongemakken kunnen je uit je slaap halen, vooral in de tweede helft van de nacht.
  • Alcoholgebruik
    Alcohol helpt je vaak wel om in slaap te vallen, maar verstoort je diepe slaap en
    REM-slaap. Het kan ervoor zorgen dat je in de tweede helft van de nacht onrustig slaapt en te vroeg wakker wordt.

Wat betekent het als je steeds tussen 4 en 5 uur 's ochtends wakker wordt?

Tussen 4 en 5 uur 's ochtends zit je vaak in de lichte slaapfase. Dat maakt je gevoeliger voor prikkels van buitenaf, zoals geluid of licht. Daarnaast stijgt je cortisolniveau rond dit tijdstip, om je lichaam voor te bereiden op de dag. Als je gevoelig bent voor stress of veel aan je hoofd hebt, word je hier sneller wakker van.

Is het erg om te vroeg wakker te worden?

Dat hangt ervan af. Als je uitgerust wakker wordt en voldoende uren slaap hebt gehad, is er niets aan de hand. Maar als je vermoeid bent en moeite hebt om de dag door te komen, is het wél een probleem. Chronisch slaaptekort kan leiden tot verminderde concentratie, prikkelbaarheid en gezondheidsklachten.

Wat kan ik doen tegen te vroeg wakker worden?

Met een paar aanpassingen kan je al verschil maken als je te vroeg wakker wordt:

  • Ga niet te vroeg naar bed. Zorg voor minimaal 16 wakkere uren overdag. Als je rond 22.00 uur naar bed gaat, is 5.30 uur een logische tijd om wakker te worden.
  • Houd je slaapkamer donker. Gebruik verduisterende gordijnen of een slaapmasker om lichtinval te beperken.
  • Let op alcoholgebruik. Vermijd alcohol in de laatste twee uur voor het slapengaan.
  • Ontspan voor het slapengaan. Voorkom dat je met een vol hoofd naar bed gaat. Schrijf bijvoorbeeld drie dingen op waar je dankbaar voor bent.
  • Draai je wekker om. Kijk niet op de klok als je vroeg wakker bent. Zodra je ziet hoe laat het is, ga je vaak rekenen hoeveel slaap je nog kunt krijgen. Dat activeert je brein en maakt de kans kleiner dat je weer in slaap valt.


Dream Journals helpt je slapen beter te begrijpen

Te vroeg wakker worden is vaak het gevolg van onderliggende oorzaken. In de Dream Journal werk je stap voor stap aan meer rust, dankbaarheid en positieve slaapgewoontes.


Ontdek hoe schrijven voor het slapengaan kan bijdragen aan langere nachten. Meer weten?

Bekijk Dream Journals
realistische dromen
door Alies Coster 21 augustus 2025
Heb jij vaak realistische dromen en word je moe wakker? Dit is waarom levendige dromen zo vermoeiend zijn. Leer wat je kunt doen om uitgeruster op te staan.
door Alies Coster 21 augustus 2025
Waarom veel dromen je moe maken
door Alies Coster 21 mei 2025
Wat moet je doen als je niet in slaap komt?
door Alies Coster 21 mei 2025
Waarom slaapproblemen tijdens het eerste trimester normaal zijn, en wat je kunt doen
door Alies Coster 21 mei 2025
Wat doet slaaptekort met je mentale gezondheid?
door Alies Coster 21 mei 2025
Waarom melatonine minder onschuldig is dan je denkt
door Alies Coster 15 mei 2025
Bifasisch slapen, wat is dat?
door Alies Coster 15 mei 2025
Slaap ik genoeg?
door Alies Coster 15 mei 2025
Depressie en slaapproblemen
door Alies Coster 15 mei 2025
Of is het juist lekker om nog even te blijven liggen?