Half slapen: Heb ik nou wel of niet geslapen?
Gevoel dat je de halve nacht wakker hebt gelegen, terwijl je toch niet elk uur op de klok gezien hebt?
Heb je weleens het idee gehad dat je de halve nacht wakker lag, terwijl je je eigenlijk niet kon herinneren dat je elk uur op de klok had gezien? Je bent niet de enige. Veel mensen ervaren dit verwarrende gevoel. Het lijkt alsof je geen oog dicht hebt gedaan, maar toch ging de tijd voorbij. Wat is hier aan de hand?
Hoe kan het dat ik zoveel lichte slaap heb?
Wat jij ervaart, kan te maken hebben met slaapmisperceptie. Dit wordt ook wel paradoxale insomnia genoemd. Het betekent dat het kan voelen alsof je wakker lag, terwijl je hersenen wel degelijk slaapactiviteit laten zien. Je "slaapt half".
Dit is een fenomeen dat we ook bij dieren zien: het brein is deels alert, deels in slaap.
Voor de buitenwereld lijk je te slapen, misschien heb je zelfs je ogen dicht en adem je rustig, maar je innerlijke beleving is anders. Mensen die dit ervaren krijgen vaak te horen dat ze "meer slapen dan ze denken". Dat klopt misschien technisch gezien, maar als het voor jou voelt alsof je wakker was, kan dat best frustrerend zijn.
Waarom slaap ik zo licht?
Licht slapen of slaapmisperceptie komt vaker voor in bepaalde situaties, bijvoorbeeld:
- Je slaapt op ongewone tijden (zoals bij nachtdiensten of tijdens een powernap).
- Je bent onrustig of gespannen.
- Je hebt overdag (te)veel prikkels gehad, zoals een drukke werkdag of veel schermtijd.
- Je hebt alcohol gedronken in de avond
- Je bent gevoelig voor geluid of andere externe prikkels.
Wanneer heb je een slaapstoornis?
Slaapmisperceptie is een subcategorie van insomnia. Van een insomnia spreken we als je:
- Vaker dan drie keer per week moeite hebt met inslapen, doorslapen of te vroeg wakker worden.
- De klachten langer dan drie maanden aanhouden.
- De klachten niet veroorzaakt worden door externe factoren (zoals lawaai of jetlag).
Als je het vermoeden hebt dat je last hebt van insomnia, is het slim om professionele hulp te zoeken. Gelukkig zijn er ook dingen die je zelf kunt doen om lichter slapen of het gevoel van wakker liggen te verminderen.
Wat kun je doen tegen zo licht slapen?
- Beperk de tijd in bed. Lig maximaal 7,5 uur in bed, ook als je het gevoel hebt weinig te slapen. Zo bouw je weer meer slaapdruk op.
- Leeg overdag je 'emmer'. Zorg voor voldoende momenten van ontspanning en pauzes om je hoofd leeg te maken.
- Creëer een vast avondritueel. Hiermee geef je je lichaam en brein het signaal dat het tijd is om te gaan slapen.
- Beweeg dagelijks. Liefst 30 minuten achter elkaar en bij voorkeur buiten.
- Doe de dankbaarheidsoefening. Schrijf voor het slapengaan drie dingen op waar je dankbaar voor bent. Een Dream Journal helpt je hierbij. De dankbaarheidsoefening helpt om de dag positief af te sluiten en is bewezen effectief voor lichte slapers.
Wil je meer rust in je hoofd en positiever de nacht ingaan? Probeer dan eens een Dream Journal: een praktisch hulpmiddel voor meer slaaprust, ontspanning en overzicht.